"Hoe kom je tot een effectieve invulling van de rol van controller?"

Walter Wienhoven heeft recentelijk een kennissessie mogen begeleiden voor een aantal collega’s met betrekking tot het vraagstuk: hoe kom je tot een effectieve invulling van de rol van controller?

Walter Wienhoven, Interim Professionals bij Vanberkel Professionals, schreef hierover een blog.

“Alhoewel uit een interne rondgang langs de collega’s bij Vanberkel Professionals blijkt dat we behoorlijk tevreden zijn over de wijze waarop we de rol van controller in de praktijk uitvoeren (gemiddeld geven we dit een 7,3) is er zeker ruimte voor verbetering. Dit lees je ook terug in de diverse onderzoeken die hier door de jaren heen naar zijn uitgevoerd. Al sinds de jaren ’90 van de vorige eeuw worden controllers opgeroepen zich van ‘boekhouder’ te ontwikkelen tot ‘businesspartner’. Helaas laten de onderzoeken ook zien dat er in al die jaren in de praktijk relatief weinig is veranderd. Nog steeds staat, ook bij mij en mijn collega’s van Vanberkel Professionals, deze opgave bovenaan het lijstje van uitdagingen.

Waarom is dat toch zo?
De ontwikkelingen op ICT gebied en de enorme potentie die deze bieden om tot een andere invulling van de control functie te komen, komen schijnbaar maar beperkt tot wasdom. Komt dit doordat we als controllers (te) afhankelijk zijn van anderen, bv. ICT, of zijn we onvoldoende in staat om zelf de regie te pakken om de benodigde veranderingen te realiseren? Vanuit deze laatste invalshoek hebben we in de genoemde kennissessie verkend wat je als controller zelf kunt doen om tot een effectieve invulling van de control functie te komen. Immers, als je iets wil bereiken doe je dat het beste door zelf de regie te pakken.

In navolging van het onderzoek van Verstegen uit 2007 [Mv’H1] [WW2] naar de rol en activiteiten van controllers zie je in de praktijk dat drie factoren voor een belangrijk deel je rol en je werkzaamheden als controller bepalen:

1. Techniek: mate waarin ICT en de processen je als controller faciliteren in het verzamelen, analyseren en rapporteren, etc.
2. Organisatie: omvang, machtsverhoudingen en positionering van control binnen de organisatie, etc.
3. Persoon(lijkheid): leeftijd, ervaring, hard- en soft skills, etc.

Hierbij heb je uiteraard niet alles zelf in de hand, maar er zijn zeker factoren die je wel kunt beïnvloeden. Zo kun je als controller zélf de keuze maken of je bijvoorbeeld wel of niet de regie pakt als het gaat om de vraag of ICT een belemmerende of juist versterkende factor is voor het uitvoeren van je rol. Ook de positionering en machtsverhoudingen binnen de organisatie zijn factoren waarop je als controller zelf invloed kunt uitoefenen binnen de organisatie waarin je werkzaam bent. En niet onbelangrijk, door het ontwikkelen van je hard skills maar met name ook je soft skills, kun je zorgen dat je effectiever bent in je rol.

Op basis van de levendige discussie tijdens de kennissessie blijkt dat voorgaande handvatten en mindset heel praktisch toepasbaar zijn. Zo kun je ze als Interim Professional aan het begin van een opdracht gebruiken om te toetsen hoe de vraag van een opdrachtgever (en de kenmerken van de organisatie) passen bij de ontwikkeling die je als professional wil maken, maar uiteraard ook hoe je je opdrachtgever kunt helpen om de financiële functie verder te ontwikkelen. Bedenk daarbij wel dat er niet zoiets bestaat als ‘dé controller’. Uiteindelijk gaat het erom dat je in de praktijk tot een passende invulling komt van de control functie, binnen een specifieke organisatie en binnen een bepaalde context.

Juist in dat laatste ligt de sleutel om te komen tot een effectieve invulling van de control rol binnen een organisatie. Bedenk je: wij als controllers hebben daarbij een cruciale (regie)rol!”